Pełen symboli był dzisiejszy pogrzeb. Nie ma sensu dyskusja o tym, czy Lech Kaczyński zasłużył na Wawel, czy nie. Bo każdy – w zależności od swoich poglądów i sympatii – ma własną odpowiedź. Lech Kaczyński zginął lecąc spełnić patriotyczny obowiązek. Leciał do Katynia dla Ojczyzny. I prezydent i lecący z nim ludzie zginęli wypełniając swoja misję.
Dlatego dobrze, że ciało prezydenta spoczęło w miejscu tak symbolicznym. Teraz rozumiem to lepiej, choć początkowo miałem inne zdanie. Potrzebny jest nam mit państwowy. Potrzebne są symbole. Grób Marii i Lecha Kaczyńskich będzie taki symbolem poświęcenia dla państwa. Lech Kaczyński całe swoje życie poświęcił państwu, swojej ojczyźnie. Choć można oceniać różnie jego prezydenturę, to temu trudno zaprzeczyć. Był patriotą.
W tych dniach wszyscy wiele myśleliśmy i mówiliśmy o państwie. Na Krakowskie Przedmieście przychodzili przecież nie tylko zwolennicy prezydentury Lecha Kaczyńskiego. Przychodzili różni ludzie, by oddać hołd i osobie prezydenta i państwu. By potwierdzić swoją tożsamość. Miliony ludzi w tych dniach poczuli się bardzo mocno członkami tej wspólnoty. Polski.
To poczucie jest niezwykle ważne. Ważna jest świadomość tego, co to za wspólnota, jakie są jej wartości, tradycje, punkty odniesienia, gdzie chcemy zmierzać. Bez tych podstaw nie da się solidnie budować.
Potrzebny jest nam i patriotyzm romantyczny i pozytywistyczny. Bo bez symboli, bez świadomości korzeni trudno się organizować do porządnej pracy, trudno budować ład. Bez wiedzy o historii trudno jest budować autostrady. Wiedzą o tym najlepsi menadżerowie wielkich firm, którzy odwołują się do tradycji, piszą „misje firmy”. A państwo jest tworem dużo większym, bardziej skomplikowanym , wielowymiarowym i głębszym niż przedsiębiorstwo.
Potrzebujemy uporządkowania w świecie symboli i wartości tak samo jak potrzebujemy procedur, zasad działania i porządku. Bo bez tego nie zrobimy naszych dróg, lotnisk, nie zbudujemy silnej armii, sprawnych służb. I samoloty będą spadać dalej.
Miejmy nadzieję, że jest jakiś sens w tej tragedii, z którą od dziewięciu dni się mocujemy. Że czemuś ona posłuży. Czy tak będzie - teraz zależy od nas.
